Χωροταξία & Περιφερειακή Ανάπτυξη

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται:

• Να γνωρίζουν και να κατανοούν πλήρως τη βασική ορολογία για τη χωροταξία και την περιφερειακή ανάπτυξη.
• Να γνωρίζουν επαρκέστατα και να έχουν τη δεξιότητα να αξιολογούν τα σχετιζόμενα με τις χωροθετήσεις, τις χρήσεις γης και το οικιστικό δίκτυο.
• Να αντιλαμβάνονται τη σημασία και το ρόλο των χρησιμοποιούμενων δεικτών.
• Να έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη σύνδεσης της διαχείρισης του φυσικού και του οικονομικού χώρου με την αντίστοιχη διοικητική δομή.
• Να έχουν εμπεδώσει την ισχύουσα νομοθεσία για τις χωροταξικές/περιφερειακές μελέτες και τα αντίστοιχα επίπεδα σχεδιασμού στην Ελλάδα και να έχουν τη δεξιότητα να επιχειρηματολογούν σχετικά.
• Να κατανοούν και να αξιολογούν τα τρέχοντα Ευρωπαϊκά δρώμενα σχετικά με τη χωροταξία και την περιφερειακή ανάπτυξη.
• Να έχουν τη δεξιότητα να συγκεντρώνουν, να αξιολογούν και να παρουσιάζουν με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία τα χωρικά δεδομένα σε επίπεδο περιφέρειας.
• Να είναι ικανοί να συμμετέχουν σε πολυεπιστημονικές ομάδες χωροταξικού/περιφερειακού σχεδιασμού.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Διαχείριση μεγάλου όγκου πληροφοριών
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

• Εισαγωγικές έννοιες για το χώρο, την περιφέρεια και την ανάπτυξη.
• Οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης.
• Φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Δείκτες μέτρησης χωρικών φαινομένων.
• Χρήσεις/καλύψεις γης, δίκτυα υποδομών. Το οικιστικό δίκτυο και η δυναμική του. Προστατευόμενες περιοχές
• Χωροθέτηση δραστηριοτήτων.
• Ολοκληρωμένη περιφερειακή ανάπτυξη. Περιφερειακές ανισότητες, σύγκλιση, συνοχή, περιφερειακή εξειδίκευση, ολοκλήρωση. Το περιφερειακό πρόβλημα και η ανάγκη ρύθμισης διαχείρισης του χώρου. Κίνητρα, γνώση, καινοτομία, νέες τεχνολογίες. SWOT ανάλυση.
• Η ρύθμιση του χώρου και το διοικητικό σύστημα. Χωρικά επίπεδα σχεδιασμού. Ιδιαίτερες κατηγορίες περιοχών (ορεινές, παράκτιες, παραμεθόριες, μητροπολιτικές κλπ.).
• Φυσικός και οικονομικός σχεδιασμός: στόχοι, στρατηγικές και μέσα. Χρηματοδοτικά μέσα σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων περιοχών και Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός.
• Χωροταξικές μελέτες και μελέτες περιφερειακής ανάπτυξης. Ο ρόλος των τοπογράφων/γεωπληροφορικών μηχανικών.
• Πρόσφατα δρώμενα και θεσμικές εξελίξεις για το χωροταξικό σχεδιασμό και την περιφερειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

Οι εργαστηριακές ασκήσεις διαπραγματεύονται την:

• Εξοικείωση με τους τομείς της οικονομίας και τις στατιστικές των
• Αξιολόγηση πόρων σε περιφερειακό επίπεδο και μέτρηση περιφερειακών ανισοτήτων
• Σύνταξη μελέτης, με χωρικές και τομεακές προσεγγίσεις

 

Μέθοδος Αξιολόγησης

• Γραπτή αξιολόγηση (με δυνατότητα μερικής υποκατάστασης με εκπόνηση εργασίας), κατόπιν επιτυχούς δημόσιας υποστήριξης των ασκήσεων (θέμα). (min 50%)
• Υλοποίηση, δημόσια υποστήριξη ασκήσεων (θέμα). (max 50%)

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική

1. Βαϊου, Ντίνα & Κωστής Χατζημιχάλης, ‘Ο χώρος στην αριστερή σκέψη’, Νήσος & Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2012.
2. Βασενχόβεν Λουδοβίκος Κ. et.al., ‘Χωρική Διακυβέρνηση. Θεωρία, Ευρωπαϊκή εμπειρία και η περίπτωση της Ελλάδας’, Κριτική, 2010.
3. Βασενχόβεν Λουδοβίκος, ‘Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, Ευρώπη και Ελλάδα’, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017.
4. Γιαουτζή, Μ. & Α. Στρατηγέα, Χωροταξικός σχεδιασμός – Θεωρία και Πράξη, Κριτική, 2011.
5. Κόνσολας Νικ., ‘Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική’, Παπαζήσης, 1997.
6. Καμχής Μάριος, ‘Η ενοποίηση του Ευρωπαϊκή Χώρου, 1986-2006, Ένα σχεδιαστικό εγχείρημα μεγάλης κλίμακας’, Κριτική, 2007
7. Κυβέλου, Σ., ‘Από την χωροταξία στη χωροδιαχείριση – Η έννοια του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού και της εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη, Κριτική, 2010.
8. Λουκάκης Π., ‘Οι Πολεοδομικές και Χωροταξικές εξελίξεις στην Ελλάδα 1952-2012. Εμπειρίες Δράσης’. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, 2017.
9. Πετράκος Γιώργος & Ψυχάρης Ιωάννης (επιμ.), ‘Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα’, 2η έκδ., Κριτική, 2016.
10. Φάκελος Μαθήματος με επίκαιρο υλικό

 

Ξενόγλωσση

1. European Commission, ‘ESDP, European Spatial Development Perspective’, European Communities, 1999.
2. European Commission, ‘A new Partnership for Cohesion; Convergence, Competitiveness, Cooperation (3rd report on economic and social cohesion’, European Communities, 2004.
3. European Commission, ‘Investing in Europe’s future’ (5th Report on Economic, Social and Territorial Cohesion), European Communities, 2010.
4. OECD, ‘Towards a New Role for Spatial Planning, OECD Publications, 2001.
5. Atzema Oedzge et al. (eds), ‘Regions, Land, Consumption and Sustainable Growth, Edward Elgar, 2005.

 

Ιστότοποι

1. Ευρωπαϊκή Επιτροπή / Θαλάσσια πολιτική / Πολιτική / Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός
2. ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης)
3. ΣΕΠΟΧ (Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών)
4. ΥΠΕΚΑ (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής)
5. Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
6. Υπουργείο Οικονομικών
7. ECTP-CEU (European Council of Spatial Planners – Conseil européen des urbanistes)
8. European Commission / Regional Policy
9. ESPON, (European Observation Network for Territorial Development and Cohesion)
10. ISOCARP (International Society of City and Regional Planners)
11. United Nations Development Programme