Καθηγητές Μαθήματος
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται:
- Να γνωρίζουν και να κατανοούν πλήρως τη βασική ορολογία για τη χωροταξία και την περιφερειακή ανάπτυξη.
- Να γνωρίζουν επαρκέστατα και να έχουν τη δεξιότητα να αξιολογούν τα σχετιζόμενα με τις χωροθετήσεις, τις χρήσεις γης και το οικιστικό δίκτυο.
- Να αντιλαμβάνονται τη σημασία και το ρόλο των χρησιμοποιούμενων δεικτών.
- Να έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη σύνδεσης της διαχείρισης του φυσικού και του οικονομικού χώρου με την αντίστοιχη διοικητική δομή.
- Να έχουν εμπεδώσει την ισχύουσα νομοθεσία για τις χωροταξικές/περιφερειακές μελέτες και τα αντίστοιχα επίπεδα σχεδιασμού στην Ελλάδα και να έχουν τη δεξιότητα να επιχειρηματολογούν σχετικά.
- Να κατανοούν και να αξιολογούν τα τρέχοντα Ευρωπαϊκά δρώμενα σχετικά με τη χωροταξία και την περιφερειακή ανάπτυξη.
- Να έχουν τη δεξιότητα να συγκεντρώνουν, να αξιολογούν και να παρουσιάζουν με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία τα χωρικά δεδομένα σε επίπεδο περιφέρειας.
- Να είναι ικανοί να συμμετέχουν σε πολυεπιστημονικές ομάδες χωροταξικού/περιφερειακού σχεδιασμού.
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Διαχείριση μεγάλου όγκου πληροφοριών
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Εισαγωγικές έννοιες για το χώρο, την περιφέρεια και την ανάπτυξη.
- Οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης.
- Φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Δείκτες μέτρησης χωρικών φαινομένων.
- Χρήσεις/καλύψεις γης, δίκτυα υποδομών. Το οικιστικό δίκτυο και η δυναμική του. Προστατευόμενες περιοχές
- Χωροθέτηση δραστηριοτήτων.
- Ολοκληρωμένη περιφερειακή ανάπτυξη. Περιφερειακές ανισότητες, σύγκλιση, συνοχή, περιφερειακή εξειδίκευση, ολοκλήρωση. Το περιφερειακό πρόβλημα και η ανάγκη ρύθμισης διαχείρισης του χώρου. Κίνητρα, γνώση, καινοτομία, νέες τεχνολογίες. SWOT ανάλυση.
- Η ρύθμιση του χώρου και το διοικητικό σύστημα. Χωρικά επίπεδα σχεδιασμού. Ιδιαίτερες κατηγορίες περιοχών (ορεινές, παράκτιες, παραμεθόριες, μητροπολιτικές κλπ.).
- Φυσικός και οικονομικός σχεδιασμός: στόχοι, στρατηγικές και μέσα. Χρηματοδοτικά μέσα σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων περιοχών και Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός.
- Χωροταξικές μελέτες και μελέτες περιφερειακής ανάπτυξης. Ο ρόλος των τοπογράφων/γεωπληροφορικών μηχανικών.
- Πρόσφατα δρώμενα και θεσμικές εξελίξεις για το χωροταξικό σχεδιασμό και την περιφερειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι εργαστηριακές ασκήσεις διαπραγματεύονται την:
- Εξοικείωση με τους τομείς της οικονομίας και τις στατιστικές των
- Αξιολόγηση πόρων σε περιφερειακό επίπεδο και μέτρηση περιφερειακών ανισοτήτων
- Σύνταξη μελέτης, με χωρικές και τομεακές προσεγγίσεις
Μέθοδος Αξιολόγησης
- Γραπτή αξιολόγηση (με δυνατότητα μερικής υποκατάστασης με εκπόνηση εργασίας), κατόπιν επιτυχούς δημόσιας υποστήριξης των ασκήσεων (θέμα). (min 50%)
- Υλοποίηση, δημόσια υποστήριξη ασκήσεων (θέμα). (max 50%)
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική
- Βαϊου, Ντίνα & Κωστής Χατζημιχάλης, ‘Ο χώρος στην αριστερή σκέψη’, Νήσος & Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2012.
- Βασενχόβεν Λουδοβίκος Κ. et.al., ‘Χωρική Διακυβέρνηση. Θεωρία, Ευρωπαϊκή εμπειρία και η περίπτωση της Ελλάδας’, Κριτική, 2010.
- Βασενχόβεν Λουδοβίκος, ‘Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, Ευρώπη και Ελλάδα’, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017.
- Γιαουτζή, Μ. & Α. Στρατηγέα, Χωροταξικός σχεδιασμός – Θεωρία και Πράξη, Κριτική, 2011.
- Κόνσολας Νικ., ‘Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική’, Παπαζήσης, 1997.
- Καμχής Μάριος, ‘Η ενοποίηση του Ευρωπαϊκή Χώρου, 1986-2006, Ένα σχεδιαστικό εγχείρημα μεγάλης κλίμακας’, Κριτική, 2007
- Κυβέλου, Σ., ‘Από την χωροταξία στη χωροδιαχείριση – Η έννοια του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού και της εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη, Κριτική, 2010.
- Λουκάκης Π., ‘Οι Πολεοδομικές και Χωροταξικές εξελίξεις στην Ελλάδα 1952-2012. Εμπειρίες Δράσης’. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, 2017.
- Πετράκος Γιώργος & Ψυχάρης Ιωάννης (επιμ.), ‘Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα’, 2η έκδ., Κριτική, 2016.
- Φάκελος Μαθήματος με επίκαιρο υλικό
Ξενόγλωσση
- European Commission, ‘ESDP, European Spatial Development Perspective’, European Communities, 1999.
- European Commission, ‘A new Partnership for Cohesion; Convergence, Competitiveness, Cooperation (3rd report on economic and social cohesion’, European Communities, 2004.
- European Commission, ‘Investing in Europe’s future’ (5th Report on Economic, Social and Territorial Cohesion), European Communities, 2010.
- OECD, ‘Towards a New Role for Spatial Planning, OECD Publications, 2001.
- Atzema Oedzge et al. (eds), ‘Regions, Land, Consumption and Sustainable Growth, Edward Elgar, 2005.
Ιστότοποι
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή / Θαλάσσια πολιτική / Πολιτική / Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός
- ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης)
- ΣΕΠΟΧ (Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών)
- ΥΠΕΚΑ (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής)
- Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
- Υπουργείο Οικονομικών
- ECTP-CEU (European Council of Spatial Planners – Conseil européen des urbanistes)
- European Commission / Regional Policy
- ESPON, (European Observation Network for Territorial Development and Cohesion)
- ISOCARP (International Society of City and Regional Planners)
- United Nations Development Programme